Zoek een donkere locatie
Één van de belangrijkste aspecten van astrofotografie is het vinden van een donkere locatie. Ga weg van stedelijke gebieden en de lichtvervuiling die daarvanaf komt, op donkere locaties is de hemel veel helderder en zie je meer sterren. Zoek naar afgelegen gebieden waar je geniet van een onverstoord uitzicht op de sterrenhemel, dit worden ‘dark sites’ genoemd.
In deze blog vind je beelden van de Sahara in Marokko en de Canarische eilanden. Beiden plekken hebben zeer weinig lichtvervuiling. Sites als light pollution map en darksitefinder helpen je om de donkerste plekken op jouw volgende reisbestemming te vinden.
→ Tip: Ook in Nederland zijn er een aantal plekken waar sterren te fotograferen zijn. De twee officiële dark sites zijn de Boschplaat op Terschelling en National Park Lauwersmeer. Ook op de andere waddeneilanden, Nationaal Park de Hoge Veluwe en Kennemerland Park kun je de sterrenhemel zien tijdens een heldere nacht.
Stel handmatig scherp op de felste ster (of maan)
In een donkere omgeving heeft de autofocus van je camera soms moeite om scherp te stellen. De sterren bevinden zich op een enorme afstand van de aarde en zijn vaak ook niet zo fel of lichtsterk.
Zet je lens daarom op manual focus (MF) en stel handmatig scherp. Kies een heldere ster (zoals de poolster) of de maan als referentiepunt en gebruik de handmatige scherpstelling om de sterren zo scherp mogelijk te krijgen. Gebruik hiervoor de live view-modus met zoomfactor, in combinatie met focus peaking om de scherpstelling nauwkeurig aan te passen.
→ Uitleg: zoomfactor, een instelling die tijdens de live view-modus inzoomed als je aan de focus ring draait, zodat je nauwkeuriger scherp stelt.
→ Uitleg: focus peaking, een instelling die het scherpgestelde rood omlijnt tijdens de live view modus.
→ Tip: Draai de focusafstand van je lens naar ‘oneindig’ en draai dan voorzichtig terug. De sterren worden dan steeds iets scherper, waardoor je snel de juiste focusafstand instelt.
Gebruik een statief
Een statief is je beste vriend tijdens astrofotografie. Om voldoende licht van de sterren op de sensor te krijgen, zijn langere sluitertijden essentieel. Sluitertijden van meerdere seconde zijn normaal. Met een statief houd je de camera stabiel en voorkom je bewegingsonscherpte. Combineer dit met de zelfontspanner van de camera, zodat je geen bewegingsonscherpte creëert tijdens het indrukken van de opnameknop.
→ Tip: Genieten van bewegingsvrijheid tijdens je opnames? Dan is een draadloze camera ontspanner een uitkomst! Hiermee bedien je de camera vanaf afstand en plaats je jezelf makkelijk in het shot! Bekijk de draadloze ontspanners voor Sony, Canon en Nikon.
Een geschikte astrofotografie lens is wijd en lichtsterk
De lens die je meeneemt om sterren vast te leggen is zeer bepalend voor je resultaten. Een geschikte lens is wijd en lichtsterk, zoals een groothoeklens met een lage brandpuntsafstand (bijvoorbeeld 14-24 mm). Dit geeft je de mogelijkheid om een breed gezichtsveld vast te leggen en meer sterren in je compositie op te nemen.
Gebruik een lens met een diafragmawaarde van f/2.8 of lager. Deze lenzen laten meer licht binnen, wat resulteert in een lagere ISO-waarde en minder ruis in je foto.
Lens | Mount | Sensor | Prijs |
Sony 12-24mm F2.8 | Sony FE | Full-frame | € 3.299,- |
Sony 16-35 F2.8 | Sony FE | Full-frame | € 2.299,- |
Canon RF 15-35mm F2.8 | Canon R | Full-frame | € 2.799,- |
Canon EF 16-35 F2.8 | Canon EF | Full-frame | € 2.199,- |
Nikon 14-24 F2.8 | Nikon Z | Full-frame | € 2.498,- |
Sony 14mm F1.8 | Sony FE | Full-frame | € 1.599,- |
Sigma 14mm F1.8 | Canon EF, Sony FE, Nikon F | Full-frame | € 1.599,- |
Sigma 14-24mm F2.8 | Canon EF, Sony E, Nikon Z | Full-frame | € 1.499,- |
Samyang 14mm F2.8 | Canon EF, Sony E, Nikon Z | Full-frame | € 544,- |
Sony 11mm F1.8 | Sony E | APS-C | € 599,- |
Sigma 16mm F1.4 | Canon EF-M, Sony E | APS-C | € 429,- |
De juiste instellingen met de 500-regel
Kom je er niet uit om de juiste instellingen te vinden? Gebruik dan de “500-regel” als hulpmiddel. Deel 500 door de brandpuntsafstand van je lens om de maximale sluitertijd te berekenen zonder dat de sterren als strepen (star trails) verschijnen.
Voorbeeld:
Als je een 24mm lens gebruikt, wil je een sluitertijd van maximaal 20 seconden gebruiken (500 / 24 = 20.83). Zo voorkom je bewegingsonscherpte in je foto’s.
Deze sluitertijd combineer je met een zo laag mogelijk diafragma, bijvoorbeeld f2.8.
Als laatste stel je de ISO ook zo laag mogelijk in, maar schrik niet van hoge ISO getallen van bijvoorbeeld 1600 of 3200. Hoe donkerder de omgeving is, hoe hoger de ISO zal zijn.
Let op: Deze regel is gebaseerd op Full Frame (FF) camera’s. Bij het gebruik van een APS-C sensor vermenigvuldig je de brandpuntsafstand met de crop factor. In het geval van Sony APS-C met een 24mm lens krijg je de volgende formule (500 / (24 x 1.5) = 13.88. Hierdoor wordt de maximale sluitertijd korter.
Bonustip: Hoofdlamp met rood licht
Het aanpassen van je camera instellingen in het donker is soms best een opgave. Met een hoofdlamp beweeg je onbezorgd terwijl je de omgeving verlicht. Kies voor een lamp met rood licht, dit voorkomt nachtblindheid waardoor je ogen niet iedere keer opnieuw aan het donker hoeven te wennen.
→ Bekijk de hoofdlampen van Decathlon